සීලකුට්ටියේ හිමිපාණන් ගැන නොදත් කතාව

"ධ්‍යානයකට සම වැද හිඳිමින් රුවන්මැලි සෑ බිම තපෝ ගුණයෙන් නැහැවූ සීලකුට්ටියේ හිමිපාණන් ගැන නොදත් කතාව"

අවුරුදු 22ක් ජීවත් වෙලා තියෙන්නෙ පිණ්ඩපාතයෙන ගුවනේ පලක් බැඳන් භාවනා කරනවා දෑසින් දැකපු දායකයන් ඉන්නවා.අපවත් වෙන්න දින තුනකට කලින් තමන් අපවත් වන බව කියලා විශ්වයේ පිහිටි බලවත්ම ස්ථානයක් ලෙස බෞද්ධයෝ අනුරාධපුර මහමෙවුනා පින්බිමේ පිහිටි රුවන්මැලි මහා සෑය සලකති. ඊට හේතුව නම් වැඩිම සර්වඥධාතු (ද්‍රෝණයක්) ප‍්‍රමාණයක් තැන්ප කර ඇතැයි යන බෞද්ධ විශ්වාසයය. එමෙන්ම රුවන්මැලිසෑය සුවිශේෂිම ස්ථානයක් ලෙස සැලකෙන්නේ බුද්ධ කල්පයේ ලොවට පහළ වු "කකුසඳ, කෝණාගම. සහ කාශ්‍යප. මෙන්ම ගෞතම බුදුන් වහන්සේ" ඇතුළු සියලු බුදුවරුන්ගේ පාද ස්පර්ශය ලබන්නට තරම්වූ වාසනාවන්ත පුණ්‍ය භූමියක එය පිහිටා ඇතැයි බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ සඳහන් වී ඇති බැවිනි.

රුවන්මැලි මහාසෑය ඉදිරියට වී ඇසිපිය නොහෙළා බලාසිටිමින් භාවනාවේ යෙදුණු හිමිනමක් වූහ. උන්වහන්සේ පිළිබඳ අසා නැති නම්, දැක නැති නම් ඒ මේ රටේ සුළු පිරිසක් වනවාට කිසිදු සැකයක් නැත.

රුවන්මැලි මහා සෑරදුන් වැඳපුදා ගැනීමට පැමිණි දෙස් විදෙස් සංචාරයකන්ට පසුගිය වසර කිහිපය පුරාම රුවන්මැලි මහා සෑ රදුන් අබියස ඇසිපිය නොහෙළා හිඳිමින් ධ්‍යානයකට සමවැදී සිටි බව කියන සීලකුටියේ ඉංගිරියේ විජිත හිමියන් දැකගන්නට හැකි විය. ඇතමුන් උන්වහන්සේ ඇසිපිය නොහෙළා බලා සිටින අයුරු විමතියෙන් බලා සිටියහ. තවත් පිරිස් උන්වහන්සේ දෙස අවඥාවෙන් බැලූහ. උන්වහන්සේ භාවිතා කළ පාත්‍රය අසල කුඩා බෝඩ් කැබැල්ලක් දක්නට ලැබිණි. එහි කියා තිබුණේ “ මුදල් දමන්න එපා... නිශ්ශබ්දතාව සුරකින්න....භාවනාවට හිරිහැර නොකරන්න” යනුවෙනි.

වසර අසූ එකක කාලයක් ආයු වැලඳූ ගොඩගේවත්ත සීලකුටියේ හිමියන් පිළිබඳ නැවත කතාබහක් ඇති වන්නේ උන්වහන්සේගේ හදිසි අපවත් වීම සමඟය. බුද්ධ පුත්‍රයන් අතර මනා ශික්ෂණයකින් හෙබි උන්වහන්සේට ආදර ගෞරව කළ බොහෝ දෙනෙකු සෝ සයුරේ ගිල්වමින් පසුගිය සෙනසුරාදා ( 13) උන්වහන්සේ අපවත් වුහ.

හදිසියේම අපවත් වූ උන්වහන්සේගේ මුල් ගම්පළාත වන්නේ හොරණ ඉංගිරිය ප්‍රදේශයය. මීට වසර 22කට පෙර අනුරාධපුර ගොඩගේවත්ත සීලකුටිය විහාරස්ථානයට වැඩමකළ උන්වන්සේ ධර්ම ප්‍රචාරයේ නිරත වූහ. නියම බුද්ධ පුත්‍රයාණන් වහන්සේ නමක ලෙස පිණ්ඩපාතයේ වඩිමින් දානය සොයා ගත්හ. අනුරාධපුර ප්‍රදේශයේ වෙහෙර විහාරස්ථානයන්හි වැඩ සිටිනා භික්ෂුන්වහන්සේට එතුමෝ ආදර්ශයක් එක් කළහ.

බොහෝ පිරිසකට ගෞරවයට පත් වී සිටි උන්වහන්සේ සත්ව ඝාතනයට එරෙහි වූහ. මස් මාංශ අනුභවය අකැප කටයුත්තක් බව නිරන්තරයෙන් පැවසු එතුමෝ නිර්මාංශ වූහ. මුදල් අතින් ඇල්ලීම, අටපිරිකර රැස් කිරීම වැනි භික්ෂුවකට අකැපවූ කටයුතුවලින් සහමුලින්ම බැහැරව සිටියහ. උන්වහන්සේට දායකයන් කොතරම් ගෞරව කළේද කියත හොත් වසර 20ක් අඛණ්ඩව දානය දුන් උපාසිකාවක්ද විහාරස්ථානය ආසන්නයේම පිදිංචි වී සිටියාය.

සීලකුටියේ හිමිපාණන් භාවනානුයෝගී දිවියකට කැප වූහ. උන්වහන්සේ ද්‍රෝණයක් වු සර්වඥ ධාතුන් තැන්පත් කර ඇති බව කියන රුවන්මැලි සෑරදුන් ඉදිරි පිටට වී දිනපතා ඇසි පිය නොහෙළා භාවනාවේ යෙදුණාහ.

දැඩි සූර්ය රශ්මිය හා ගිගුරුම් සහිත වැසි වැටෙන අවස්ථාවල පවා උන්වහන්සේ භාවනාවේ යෙදෙන අයුරු බොහෝ දෙනෙකුට දැක ගැනීමට හැකි විය. පැය තුනකට ආසන්න කාලයක් රුවන්මැලි සෑරදුන් ඉදිරිපිටට වී ඇසිපිය නොහෙළමින් භාවනාවේ යෙදෙන අවස්ථාවලදි ගිගුරුම් සහිත වැසි පතිත වූවත් උන්වහන්සේ එම ස්ථානයෙන් ඉවත් නොවූහ. එකම ඉරියව්වේ පසු වූහ. අහස ප්‍රචණ්ඩ අකුණු සැර මුදාහැරියත් උන්වහන්සේගේ එක් ඇසි පිල්ලමක්වත් නොසොලවමින් භාවනාවේ යෙදුණාහ. මේ ධ්‍යාන ශක්තිය රුවන්මැලි සෑරදුන් වැදපුදා ගැනීමට පැමිණි කාගෙත් විමතියට හේතු විය.

නොදත් තතු

උන්වහන්සේ කිට්ටුවෙන් ඇසුරු කළ දායක මහතෙකුගෙන් උන්වහන්සේ පිළිබඳ නොදත් තතු කිහිපයක් අනාවරණය කරගැනීමට හැකි විය.

“ අපි උන්වහන්සේ දැන හඳුනාගන්නේ මීට වසර 22කට විතර ඉහතදී. උන්වන්සේ හරිම සරල දිවියක් ගතකරපු ධර්මධර විනයධර භික්ෂුවක්. මුදල් අතින් ඇල්ලුවෙම නෑ. අවශ්‍ය කටයුතු සඳහා මුදල් වියදම් කළේ විහාරස්ථානයේ දායක මහත්වරු. විහාරස්ථානයේ ඉඳන් රුවන්මැලි සෑයට භාවනා කරන්න වැඩියේ පාගමනින්. පාවහන් පැලඳුවේ නෑ. දුරගමනක් වඩිනවා නම් බස් රථයෙන් හරි ත්‍රීරෝද රථයකින් හරි වඩම්මවන ආකාරය දායකයන් සැලසුම් කළා.”

" උන්වහන්සේට දිවයිනේ විවිධ ප්‍රදේශවල වගේම විදෙස් රටවල්වලත් දායකයන් හිටියා. සැප පහසුවට අවශ්‍ය මොනවා දෙන්න හැදුවත් උන්වහන්සේ ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. උන්වහන්සේ බැහැදකින්න ආපු දායක නෝනා කෙනෙක් හිටියා. ඇය උන්වහන්සේට බී.එම්.ඩබ්ලිව් වර්ගයේ මෝටර් රථයක් ගමන් බිමන් සඳහා පරිත්‍යාග කරන්න පිළිගන්නවද කියලා ඇහුවා. ඉතා නිහතමානිව උන්වහන්සේ මෝටර් රථය ප්‍රතික්ෂේප කළා" නෝනා මට ඔය කාරේකත් එක්කම සයනයිඩ් කරලකුත් දෙන්න කිවුවා. උන්වහන්සේ කිවුවා ඔය රථය ගත්තම මට ඒ ගැන හිතන්න වෙයි’ කියලා. ලෞකික අශාවන්ට නතු වෙයි කියලා උන්වහන්සේ අනුශාසනාවක් කළා. උන්වහන්සේ උන්වහන්සේගේ භාවනා කටයුතුවලට හරස් වන කිසිම දෙයක් ළංකර ගත්තේ නෑ. තණ්හාව ආශාව තිබ්බෙම නෑ. ”

“ යුද සමයේදී බුදුගුණයෙන් පිරිත් කරපු තෙල් රැගෙන උතුරට ගිහිල්ලා යුද හමුදා සෙබළුන්ට ලබා දීලා සෙත් පැතුවා. උන්වහන්සේගේ පිරිත් කරපු තෙල් කරේ පැලඳ ඉන්න යුදහමුදා නිලධාරින් තවමත් ඉන්නවා. ඔවුන්ට යුද්ධයේදී කිසිම පීඩාවක් අතුරු ආන්තරාවක් සිදු නොවුණු බව බොහෝ දෙනෙකු දන්නවා.”

“ අපි හැමෝටම කිවුවේ හාල් මැස්සෙක්වත් කන්න එපා. මස් මාංශ කන්න එපා කියලා. සබ්බ පාපස්ස අකරණං කුසලස්ස උපසම්පදා කියන ගාථාව සහිත කාඩ් පතක් මුද්‍රණය කරලා බොහෝ පිරිසකට ලබාදීලා තියනවා. ලැබෙන සිවුරු පිරිකරාදිය රැස් කරගෙන ඒවා අලවි කරමින් මුදල් පොදි ගැහුවේ නෑ. ලැබෙන සිවුරු පිරිකරාදිය එක්රැස් කරලා මාස කිහිපයකට සැරයක් නැති බැරි දුෂ්කර පන්සල්වලට වැඩම කරලා බෙදලා දුන්නා.”

“කරදරයක් ලෙඩක් දුකක් වුණාම බොහෝ පිරිසක් උන්වහන්සේ ළඟට ඇවිල්ලා පිහිටක් ලබාගන්නවා. අපවත් වෙන්න දින පහකට ඉහතදී දරුවෙකු ඇවිල්ලා ආශිර්වාදාත්මක පිරිත් නූලක් ඉල්ලලා තිබ්බා. ඒ අවස්ථාවේ උන්වහන්සේ සිය දිවියේ අවසන් දවස් කිහිපය ගෙවන බවක් අඟවමින් මට ආපහු මේ දේවල් කරන්න බැරිවෙයි දරුවෝ. මේ අන්තිම දේ තමයි කරන්නේ කියලා පවසලා තියනවා. උන්වහන්සේට අපිට නොතේරුණු බලයක් තිබ්බා. උන්වහන්සේ ධ්‍යානයක් ලබපු පින්වත් ස්වාමින්වහන්සේ නමක්” යනුවෙන් ඔහු පැවසුවේය.

සැබවින්ම උන්වහන්සේට විශාල බලයක් තිබු බවට ඇතැම් දායකයන් පැවසු අතර උන්වහන්සේ වැඩසිටි කුටියේ අඩි දෙකක් තුනක් තරම් ඉහළට පාවෙමින් භාවනානුයෝගිව වැඩ සිටිනා අයුරු කිහිප දෙනෙකුම දෙනෙතින් දැක තිබේ. දිනක් උන්වහන්සේ හමුවට ගිය දායක මහතෙකු දෑස් අදහාගත නොහැකි සිදු වීම දැක තිබෙන අතර ඔහු මායවක පැටලි ඇති බව සිතා තවත් අයෙකු කැඳවාගෙන එම දසුන පෙන්වීමට කටයුතු කරද්දි උන්වහන්සේ තවත් ඉහළට එසවී පොළොවෙන් ඉහළ සිට භාවනා කරන අයුරු දැක තිබේ. එමෙන්ම උන්වහන්සේ අපවත් වන බව දින පහකට පමණ ඉහතදී ඉඟිකිරීමත් උන්වහන්සේ යම් ධ්‍යානයක් ලබා තිබෙන බවට කදිම නිදසුනකි.

අවසන් කටයුතු

ලෞකික සැප සම්පත් කෙරෙහි කිසිදු ආශාවක් නැතිව නිවන් මඟ අබබෝධ කරගැනීමට මහත් වෙහෙසක් දැරූ ධර්මධර විනයධර භික්ෂුවක ලෙස උන්වහන්සේ හඳුනාගෙන තිබිණි. පසුගිය (08දා) විහාරස්ථානයේදි හදිසියේ රෝගාතූරවූ උන්වහන්සේ දින පහක කාලයක් අනුරාධපුර ශික්ෂණ රෝහලේ ප්‍රතිකාර ලබමින් සිටියදී සිය සංසාර ගමන අවසන් කරමින් අවසන් සුසුම වාතලයට මුසු කර තිබුණි. තමන්වහන්සේ අපවත් වී පැය විසිහතරක් ඇතුළත දේහය ආදාහනය කරන ලෙස හිමිපාණන් අපවත් වීමට පෙර ඉල්ලා තිබිණි.

එහෙත් හදිසියේ අපවත් වූ උන්වහන්සේට අවසන් ගමන් යන්නට ඉදි කළ චිතකය පවා යම් කිසි අසත්පුරෂ පිරිසකගේ වචනයට පුරාවිද්‍යා නිලධාරින් විසින් ගලවා ඉවත් කර දමා තිබිණි.

අපවත්වී වදාළ ඉංගිරියේ විජිත හිමියන්ගේ ආදාහන පූජ්‍ය උත්සවය පැවත්වීම සඳහා ප්‍රදේශයේ දායකයන් විසින් තෝරගෙන තිබුණේ අක්කර අට දකුණු වාසල ක්‍රිඩා පිටියය. ඊට මුලින්ම අදාළ බලධාරීන්ගෙන් අවසර ලැබී තිබුණ බව කියැවිණි. ඔවුන් 14 දා අලුයම වන විට තමන්ගේ ජීවිතයට අරුත්බර යමක් එක්කාසු කළ බුද්ධ පුත්‍රයන්ට අවසන් ගමන් යෑම සඳහා හැකි උපරිමයෙන් එම චිතකය ඉදි කළහ.

උදෑසන වන විට ඔවුන්ට පුරාවිද්‍ය දෙපාර්තුමේන්තුවෙන් ලැබුණේ අමුතු නියෝගයකි. “මෙතැන ආදාහනය කරන්න එපා. චිතකය වහාම ගලවා දමන්න ඕන...” නිලධාරීහු ගම්වැසියන්ට පැවසුහ.

“ඇයි මහත්තයෝ එහෙම කරන්නේ... ස්වාමින් වහන්සේ ඉල්ලීමක් කරලා තිබ්බා පැය 24ක් ගතවෙන්න කලින් දේහය ආදාහනය කරන්න කියලා... මුලින් අවසරදිලා දැන් ඇයි මේ වගේ වැඩක් කරන්නේ.”

“ අපිට කරන්න දෙයක් නෑ. අපිත් අසරණයි .ඉහළින් කියනවා මෙතැන ආදාහනය කරන්න දෙන්න එපා කියලා... අපිට සිද්ධ වෙනවා මේක ගලවලා දාන්න.” පුරාවිද්‍යා නිලධාරීහු කීහ. ඒ සමඟ දෙපාර්ශ්වය අතර බහින් බස් වීමක් ඇති විය. අවසානයේ චිතකය ගලවා දැමීමට ගම්මැසියන්ට සිදු විය.

“ වන්දනා නඩ ඇවිල්ලා ගිනි පත්තු කරගෙන උයනවා පිහනවා... විවිධ දේවල් පිට්ටනියේ කරනවා... චිතකය හැදුවාහම එක පාරටම මේ ස්ථානය පුරාවිද්‍යා බිමක් බව නිලධාරින්ට මතක් වුණා... එතකොට ථූපාරාමය ආසන්නයේ චිතක දල්වන් පුළුවන්. ඒ ස්ථානය පුරාවිද්‍යාවට අයිති නැතුව ඇති. මේ කරපු ක්‍රියාව බුද්ධ සාසනයට කරපු නිගාවක්...” යනුවෙන් ගම්වැසියෝ පැවසුහ.

එම ආරවුල් සහගත ගැටලුව වහා කන වැකුණු අනුරාධපුර මහ නගර සභාවේ නගරාධිපති (වැඩබලන) එම්.ඩබ්ලිව්.බුද්ධික ප්‍රේමදාස විසින් හිමිපාණන්ගේ දේහය අනුරාධපුර නිසල නිම්නය පොදු සුසාන භූමියේදී ආදාහනය කිරීමට අවශ්‍ය කටයුතු සම්පාදනය කර තිබිණි.

“ අපි ගෞරව කරපු අපේ නායක හිමිපාණන්ගේ දේහයට අගෞරව කල සියලුම දෙනාට අපි උන්වහන්සේ උගන්වපු දහමට අනුව සුවපත්වේවා,නිදුක්වේවා, නිරෝගී වෙත්වා, දුකින් මිදෙත්වා කියලා ප්‍රාර්ථනා කරනවා!!!.